Kruszywo – czyli co?
Kruszywami nazywa się sypkie substancje pochodzenia naturalnego lub sztucznego, stosowane w budownictwie liniowym, kubaturowym itd. Jeśli chodzi o podstawową klasyfikację kruszyw naturalnych, to tutaj warto wspomnieć o:
- kruszywach pochodzących ze skał,
- kruszywach żwirowych lub żwirowo-piaskowych,
- kruszywach łamanych (ze skał litych, takich jak granit, dolomit, bazalt itd.).
Wszystkie powyższe substancje zostają poddane obróbce mechanicznej, tzn. kruszeniu.
Do czego służą kruszywa?
Opisywane materiały wykorzystywane są w roli składnika:
- zapraw budowlanych,
- mieszanek mineralno-asfaltowych,
- betonów,
- warstw nośnych nawierzchni drogowych,
- warstw mrozoodpornych itd.
Typu kruszyw i ich zastosowanie
Rodzaj surowca skalnego i metoda produkcji determinują występujące na rynku kruszywa. Do najpopularniejszych rozwiązań zaliczają się poniższe.
- Kruszywa żwirowe (kruszone lub niekruszone): piasek, mieszanki klasyfikowane, żwir, piasek (do 2 mm), kruszywa niekruszone mieszankowe (tzw. pospółka).
- Kruszywa łamane: kamień łamany, mieszanki sortowane oraz niesorty, miał, tłuczeń, grys, kliniec.
Warto również wspomnieć o tym, że w zależności od uziarnienia kruszywo dzieli się na trzy rodzaje:
- drobne (ziarna do 4 mm),
- grube (ziarna od 4 do 36 mm),
- bardzo grube (ziarna od 63 do 250 mm).
Dla porównania piaski mają ziarna o wartości około 1-2 mm.
Kruszywa łamane często wykorzystuje się przy wykonywaniu robót drogowych. W tym celu bardzo dobrze sprawdza się uziarnienie o uśrednionej wartości 30 mm.
Tymczasem kruszywa typu żwirowo-piaskowego stosowane są w budownictwie, zwłaszcza do produkcji betonów (np. betonu towarowego, prefabrykatów itd.). Wspomagają one także suche mieszanki, z zakresu tzw. chemii budowlanej.
Co jeszcze warto wiedzieć?
Warto pamiętać o tym, że duży wpływ na trwałość i niezawodność kruszyw ma odpowiednie ich składowanie. Istotne jest to, by zabezpieczyć je przed zanieczyszczeniem gruzem, gliną itd. Równie ważna będzie ochrona przed zawilgoceniem i wpływem czynników atmosferycznych.
Jakość kruszyw można, a nawet trzeba badać. W tym celu wykonuje się testy technicznych właściwości kruszyw budowlanych – bezpośrednio na budowie lub w wyspecjalizowanych laboratoriach.