Od czego rozpocząć budowę? Odpowiedź jest prosta. Odpowiednie przygotowanie terenu i rozplanowanie prac to podstawa, jeżeli chcemy zachować efektywność i bezpieczeństwo. Do tego niezbędne będą roboty ziemne – pierwszy, podstawowy etap każdej budowy. Ile kosztuje metr wykopu pod kabel i fundament? Jak wygląda cennik robót ziemnych, jakie maszyny budowlane będą potrzebne i jakie rodzaje wykopów wyróżniamy? Odpowiedzi na te pytania i nie tylko znajdziesz w dzisiejszym artykule.
ROBOTY ZIEMNE – DEFINICJA
Roboty ziemne to roboty budowlane polegające na wydobywaniu gruntu naturalnego (ziemi), jego przemieszczanie, nadawanie mu kształtu lub całkowite usuwanie. Prace ziemne zazwyczaj mają charakter pomocniczy lub tymczasowy, bardzo rzadko są to roboty podstawowe.
Kiedy prowadzimy roboty ziemne? Najczęściej podczas realizacji:
- Fundamentów budowli naziemnych (domy jednorodzinne, garaże, pomieszczenia gospodarcze itp.)
- Instalacji i budowli podziemnych (zbiorniki, tunele, schrony, rurociągi itp.)
- Podłoża pod nawierzchnię (drogi, parkingi, lotniska, podjazdy itp.)
- Kształtowania terenu (usypywanie wałów, tworzenie sztucznych dolin itp.)
Roboty ziemne możemy podzielić dwie podstawowe kategorie:
- Wykopy – wszystkie prace wykonywane poniżej powierzchni ziemi. Wykopy dzielimy na wąsko przestrzenne, szerokoprzestrzenne oraz tymczasowe.
- Nasypy – wszystkie prace wykonywane powyżej powierzchni ziemi. W obrębie tej kategorii wyróżniamy nasypy kontrolowane, gdy układa się je warstwami i zagęszcza, oraz nasypy niekontrolowane (odkłady zwałowe i pryzmowe).
Rozróżniamy także:
- Podstawowe roboty ziemne – makroniwelacja, wykopy szerokoprzestrzenne, wąsko przestrzenne, nasypy, zagęszczanie, kształtowanie i niwelacja terenu;
- Wykończeniowe roboty ziemne – wyrównanie dna wykopów, wykopy pod stopy fundamentalne, profilowanie nasypów czy układanie ziemi roślinnej w darni, w terenie i na skarpach;
- Przygotowawcze i porządkowe prace ziemne – usuwanie darniny ziemi roślinnej, wycinanie i karczowanie pni i krzewów, wytyczanie budowli ziemnych, odprowadzanie wód opadowych czy też czasowe obniżanie poziomu wód gruntowych.
RODZAJE ROBÓT ZIEMNYCH – WYKOPY
Wykopy ziemne to wszelkie roboty wykonywane pod powierzchnią gruntu. Zazwyczaj spotykamy się z dwoma rodzajami wykopów – dużymi z płaskim dnem, na których wznoszone będzie deskowanie ław budynku, albo szerokimi, wykonywanymi w miejscach zbiegu ścian i ław.
Wykop wąskoprzestrzenny
Wykopy wąsko przestrzenne to rowy, których głębokość jest znacznie większa, niż szerokość i długość. Przyjmuje się, że szerokość dna tego rodzaju wykopów nie przekracza 1,5 m. Wykopy wąsko przestrzenne wykonujemy zazwyczaj, gdy budynek nie musi być głęboko osadzony. Wówczas po zdjęciu humusu i warstwy wierzchniej przechodzimy do wykopania rowów o głębokości równej łącznej wysokości ław i ścian fundamentowych, a więc zazwyczaj około 30-50 centymetrów. Co z szerokością? Teoretycznie powinna ona wynieść około 30 centymetrów więcej niż szerokość planowanych ław, ale w praktyce wykop wąsko przestrzenny wykonuje się tak, żeby dało się wygodnie zbudować szalunki. Dno takich rowów musi znajdować się poniżej poziomu przemarzania gruntu i podobnie jak w przypadku wykopów szerokoprzestrzennych, powinno być ustabilizowane. Do stabilizacji zazwyczaj wykorzystuje się cienką warstwę betonu.
Wykopy szerokoprzestrzenne
Wykopy szerokoprzestrzenne to rowy, których szerokość i długość znacznie przekraczają głębokość. Z definicji wynika, że wykopy szerokoprzestrzenne to wykopy o szerokości powyżej 1,5 m. W przypadku, gdy działka znajduje się na niezbyt spoistych gruntach lub dom ma być częściowo lub całkowicie podpiwniczony, stosuje właśnie ten rodzaj wykopów. Dno tego rodzaju dołu powinno być wyrównane i musi znajdować się poniżej poziomu przemarzania gruntu, a więc w zależności od działki od 0,8 do 1,4 m. Ważną cechą wykopów szerokoprzestrzennych są także skarpy – zaleca się, aby wykonywać je z nachyleniem pod kątem 35-40°.
Tymczasowy wykop budowlany
Zarówno wykopy wąsko przestrzenne, jak i szerokoprzestrzenne, mogą być wykopami tymczasowymi. Jak sama nazwa wskazuje, ten rodzaj prac ziemnych, wykonywanych pod lub nad poziomem gruntu, nie ingeruje na stałe w ukształtowanie terenu, a jedynie tymczasowo wpływa na budowę danego gruntu.
RODZAJE ROBÓT ZIEMNYCH – NASYPY
Jak sama nazwa wskazuje, nasypy to roboty ziemne wykonywane nad poziomem gruntu. W przypadku nasypów podział jest znacznie prostszy: wyróżniamy nasypy kontrolowane i niekontrolowane. Można się więc łatwo domyślić, które z nich powstają podczas robót ziemnych. Nasypy kontrolowane zazwyczaj sprowadzają się do układania kolejnych warstw materiału i ubijania go przy pomocy specjalnych maszyn budowlanych, takich jak zagęszczarki, w celu np. przygotowania gruntu pod układanie kostki brukowej. Nasypy niekontrolowane spotkamy przede wszystkim w zwałowiskach czy na wysypiskach, gdzie ich powstawanie nie przebiega pod nadzorem żadnej ekipy budowlanej.
